Zaczynasz grać na gitarze i nagle, mimo twoich starań, słyszysz nieprzyjemne brzęczenie na którymś progu? To popularny problem. Fora muzyczne są pełne pytań o to, czemu gitara brzęczy. Wiem, że na początku nawet taki drobiazg potrafi bardzo zniechęcić do dalszej nauki, dlatego w tym tekście pokażę ci, jakie mogą być przyczyny tego problemu i jak mu zaradzić.

Na początku ważne jest, żebyś uświadomił sobie dwie rzeczy: po pierwsze, bardzo możliwe, że winą jest wada gitary, a nie twoje potknięcia. To ważne, żeby pamiętać, że czasem problem jest od nas zupełnie niezależny! Druga sprawa: gitary są wykonywane z drewna, a ono nieustannie pracuje. Jest wrażliwe na temperatury, wilgoć, uszkodzenia mechaniczne. To niektóre z powodów, dla których brzęczenie może pojawić się w każdej gitarze, nawet jeśli na początku wszystko wydawało się okej.

Powody brzęczenia gitary

Brzęczenie gitary to powtarzający się, nieczysty dźwięk, który może pojawiać się podczas grania na określonej strunie lub na określonym progu. Co ważne, w gitarach elektrycznych dopiero brzęczenie słyszane na wzmacniaczu oznacza problem. Powody brzęczenia gitary mogą być różne:

• Krzywy próg. Zdarza się zwłaszcza w tańszych gitarach. Wtedy struna haczy o wystający element i brzmi nieczysto. Wskazówką, że właśnie ten problem dotyczy twojej gitary, będzie to, że brzęczenie pojawia się tylko podczas gry na określonych progach — czasem brzęczy jedna struna, a niekiedy kilka.
• Zbyt niski mostek. W takim przypadku tzw. akcja strun jest niższa, niż powinna, więc siłą rzeczy zahaczają one o progi. Ten problem rozpoznasz po brzęczeniu strun na różnych pozycjach.
• Uszkodzenie struny. Pod wpływem częstej gry struny mogą ulegać zniszczeniu. Jeśli owijka którejś ze strun jest przerwana, może wywoływać brzęczenie. Przyjrzyj się strunom z bliska na całej długości lub spróbuj wyczuć nierówności na ich powierzchni palcami w miejscach, gdzie struny przylegają do progów i podstrunnicy.
• Szczegóły. Zbyt długie struny, które luźno wiszą przy mostku, mogą haczyć i wywoływać niepożądany dźwięk. Czasem zdarza się, że w gitarach elektroakustycznych obluzuje się element elektroniczny i pod wpływem drgań rezonującego pudła uderza o instrument.
• Źle dobrane siodełko charakteryzuje się brzęczeniem, gdy szarpiesz „puste” struny, bez przyciskania ich do progów.
• Luźne klucze lub ich elementy potrafią rezonować, powodując niepożądany dźwięk.
• Wady w budowie gitary. Rzadko, ale zdarza się, że np. gryf ma nieodpowiednią krzywiznę. Może być to wada produkcji lub nabyta np. poprzez przechowywanie instrumentu w pomieszczeniu o zbyt dużej wilgotności.
• Niedokładne dociskanie strun. Gdy jesteś początkujący, musisz wziąć pod uwagę własne braki w technice. Jeśli masz okazję, spróbuj zagrać na czyjejś gitarze i sprawdź, czy problem brzęczenia pozostaje, albo spróbuj bardzo dokładnie docisnąć struny i upewnij się, czy wówczas podczas grania gitara przestaje brzęczeć.

Brzęczenie gitary — co robić?

Jeśli masz gitarę dobrej jakości, lepiej zanieść ją do serwisu gitar, w której zajmie się nią profesjonalny lutnik. To najlepsze rozwiązanie, które gwarantuje, że problem zostanie odpowiednio zdiagnozowany i naprawiony z jak najmniejszą ingerencją w instrument.

Jeśli jednak masz gitarę „budżetową” i nie chcesz w nią inwestować, korzystając z pomocy specjalisty, możesz spróbować samodzielnie uporać się z niektórymi problemami. Przykładowo, krzywy próg możesz znaleźć samodzielnie, przykładając np. krótką linijkę lub kartę płatniczą ustawioną na sztorc w poprzek progów i dociskając z każdej strony. Jeśli w którymś momencie wyczujesz, że przykładany przedmiot lekko się chwieje — znalazłeś zbyt wysoki próg. Oklej gryf taśmą malarską w celu ochrony i spróbuj odrobinę spiłować próg w miejscu, w którym jest nierówny (nie musi być taki na całej długości!).

Zbyt niski lub zniszczony mostek należy po prostu wymienić na nowy/wyższy. Ich cena waha się od kilkunastu do kilkuset złotych. Przy okazji delikatnie odświeżymy wygląd gitary i podniesiemy jej wartość. Wiszące struny przy mostku, które mogą stykać się z pudłem lub naciągniętą częścią strun, wystarczy po prostu obciąć, a zbyt luźno zamontowaną elektronikę podkleić lub umocować stabilniej. Gdy problemem jest uszkodzona struna, pomoże wymiana na nową, ale wad w budowie gitary raczej nie pozbędziesz się samodzielnie. Z kolei problem luźnych kluczy możesz rozwiązać np. za pomocą sklejenia rezonującej części tego elementu albo w stylu McGyvera — zakładając gumkę do włosów pomiędzy klucze a siodełko, by trzymała struny. To oczywiście tymczasowe rozwiązanie, ale do ćwiczeń w zupełności wystarczy.

Pamiętaj o jeszcze jednym. Teraz w internecie można znaleźć poradę na temat każdego detalu. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z grą na gitarze, prawdopodobnie masz instrument średniej lub niskiej jakości — w takich problemy zdarzają się częściej. Nie pozwól, by takie detale jak brzęczenie odciągały Cię od regularnych ćwiczeń, bo to one są najważniejsze! Na idealnie czyste dźwięki i doskonałą gitarę jeszcze przyjdzie czas.